H θεωρία των παιγνίων, ο Τσίπρας και η διαπραγμάτευση

Γράφει ο Ραβανός Άρης

Ο Μαρξ στην 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, κεφ. 1, έγραφε: «Οι άνθρωποι φτιάχνουν την πορεία τους, αλλά δεν το κάνουν αυτό, όπως ακριβώς τους αρέσει. Δεν το κάνουν μέσα σε περιπτώσεις που διάλεξαν οι ίδιοι, αλλά μέσα σε περιστάσεις που τις αντιμετωπίζουν άμεσα, είναι δεδομένες και έχουν μεταβιβαστεί από το παρελθόν».

Η επισήμανση αυτή, μπορεί να πει κανείς ότι ταιριάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό στη σημερινή κυβέρνηση, η οποία καλείται να φτιάξει την πορεία της, μέσα σε περιστάσεις που δεν διάλεξε η ίδια και έχουν μεταβιβαστεί από το παρελθόν, από την άνοιξη του 2010, οπότε η Ελλάδα εντάχθηκε στο μηχανισμό στήριξης και ακολούθησαν τα μνημόνια.

Οι θεσμικοί εταίροι, οι πιστωτές είναι σαφείς στις αναφορές τους και στα μηνύματά τους προς τη νέα ελληνική κυβέρνηση: τηρήστε τα συμφωνηθέντα, υπάρχουν κανόνες και δεν αλλάζουν επειδή υπήρξε κυβερνητική μεταβολή.

Επί της ουσίας οι όροι του παιχνιδιού είναι δεδομένοι, αλλά αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση αντιστέκεται προβάλλοντας τις ενστάσεις της και στέλνοντας μηνύματα προς Ε.Ε., Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ΔΝΤ, ξεκαθαρίζοντας σε όλους τους τόνους ότι δεν υποκύπτει και μιλά για μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία.

Το «παιχνίδι» που παίζεται βρίσκεται ανάμεσα σε δυο οριακές περιπτώσεις: την καθαρή σύγκρουση και την καθαρή συνεργασία. Ένα βασικό στοιχείο όμως που επικαλείται η ελληνική κυβέρνηση είναι η διαπραγμάτευση που ξεκίνησε.

Πρόκειται αναμφίβολα για μια πολιτική διαπραγμάτευση που αποτελεί μια ειδική μορφή πολιτικού αγώνα που διεξάγεται μεταξύ των δυο διαπραγματευόμενων πλευρών, ενώ μια βασική αρχή είναι ότι «αν ο χρόνος εργάζεται προς όφελος του ενός παίκτη, τότε η παράταση είναι ευνοϊκή γι’ αυτόν».

Για να κατανοήσει κανείς την συμπεριφορά και τη στάση του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και της ηγετικής του ομάδας και να προβλέψει πως θα κινηθούν στη διαπραγμάτευση με τους ξένους, πρέπει να ξεφύγει από τις κλασσικές νόρμες. Η ανάλυση της στρατηγικής τους, δεν πρέπει να γίνει με τους συμβατικούς όρους που αξιολογούσαμε και αναλύαμε τους πολιτικούς αρχηγούς έως σήμερα.

Ο Αλ. Τσίπρας το είπε πολλάκις, από την ημέρα που πήγε στο Μέγαρο Μαξίμου: «Οι προκάτοχοί μου επέλεξαν άλλα να λένε προεκλογικά και άλλα να κάνουν μετεκλογικά. Έχασαν την στήριξη του λαού και έπεσαν. Σκέφτομαι να πρωτοτυπήσω και να μείνω συνεπής στις δεσμεύσεις μου».

Η φράση αυτή αποτελεί «οδηγό» για τον Πρωθυπουργό και εκτιμώ, αναλύοντας τις κινήσεις του και αποκωδικοποιώντας τα διάφορα μηνύματα που στέλνονται, από το Μέγαρο Μαξίμου, ότι δεν έχουν καμία διάθεση να υποχωρήσουν.

Εάν θα φθάσουν έως το τέλος και εάν θα υποκύψουν ή όχι δεν μπορώ να το προβλέψω. Εξάλλου, οι κύριοι τρόποι επίλυσης των διαφορών είναι η σύμπραξη (collusion) και ο συμβιβασμός (conciliation). Πολλοί πολιτικοί αναλυτές προβλέπουν ότι θα επέλθει λίαν συντόμως, συμβιβασμός, αν και αυτό το κλίμα δεν υπάρχει στην πρωθυπουργική ομάδα, η οποία δεν παραιτείται από τους βασικούς άξονες της στρατηγικής της.

Ανεξάρτητα από το αρνητικό περιβάλλον που διαμορφώνεται από το εξωτερικό, διαπιστώνω όμως μια ισχυρή διάθεση της κυβέρνησης, ανεξάρτητα πολιτικών συνεπειών, να παραμείνει σταθερή στη θέση της έναντι των δανειστών, τηρώντας τις προεκλογικές δεσμεύσεις τους και επικαλούμενη τη λαϊκή υποστήριξη.

Και όπως επισημαίνει το ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς, Κώστας Φιλίνης στο εξαιρετικό βιβλίο του «Θεωρία Παιγνίων και Πολιτική Στρατηγική», (εκδόσεις Θεμέλιο, 2008 –πρωτοκυκλοφόρησε το βιβλίο το 1972), «Στρατηγική στη θεωρία των παιγνίων σημαίνει ένα πλήρες σχέδιο δράσης. Το σχέδιο αυτό, δεν έχει σημασία, αν θα είναι καλό ή καλό, αν θα οδηγεί στη νίκη ή στην ήττα, στο κέρδος ή τη ζημιά, πρέπει όμως να είναι πλήρες. Τι σημαίνει πλήρες; Πρέπει να παίρνει υπόψη του όλα τα σχέδια δράσης του αντιπάλου, να εξετάζει όλες τις περιπτώσεις, ώστε να προβλέπει τα αποτελέσματα της σύγκρουσης του σχεδίου δράσης του ενός με όλα τα δυνατά σχέδια δράσης του αντιπάλου».

Τι θα πετύχει η κυβέρνηση; Μένει να αποδειχθεί, αλλά επιμένω ότι όποιος θέλει να προβλέψει τις κινήσεις του Αλ. Τσίπρα και της ηγετικής του ομάδας, πρέπει να απεγκλωβιστεί από τις παραδοσιακές σταθερές και να αντλήσει στοιχεία από τον ιδεολογικό και συνειδησιακό κώδικα αξιών τους.

Πηγή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση